ΣΚΙΑ και ΔΥΝΑΜΗ

Ότι μας φοβίζει περιέχει δύναμη που δεν έχουμε εμείς.

Κατά συνέπεια, φοβόμαστε ότι μπορεί να παραβιάσει τα όριά μας να μας βρει ανυπεράσπιστους και να μας καταστρέψει. Ο Jung ονομάζει αυτή τη φοβερή οντότητα,  «Σκιά» επειδή συμβολίζει το μέρος του ψυχισμού που το άτομο αδυνατεί να αντιληφθεί.

Επειδή δεν μπορεί κάποιος να αφομοιώσει τη σκιά και να παραμείνει αμετάβλητος, την συνδέει με το θάνατο. Η αφομοίωση του αντικειμένου του φόβου μας, σημαίνει τον θάνατο του αντικειμένου. Γι' αυτό, προκειμένου να αντιληφθούμε και να αντιμετωπίσουμε την σκιά πρέπει να την καταστήσουμε ορατή, προβάλλοντάς την εξωτερικά στην μορφή ενός προσώπου που μας έλκει. Με άλλα λόγια, ο φόβος τείνει να μορφοποιείται και να προσωποποιείται σε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο. Εκεί η σκιά κρύβεται χωρίς κανείς να το υποψιάζεται, τελικά όμως δημιουργεί κρίση και επιδεινώνει τη σχέση μας με το συγκεκριμένο άτομο. Μόνο διεισδύοντας στον κόσμο της σκιάς και προσωποποιώντας την στο επίπεδο του συνειδητού, μπορεί κάποιος να αποβάλει το φόβο, να πάρει πίσω τη δύναμη που έχασε και να αποκαταστήσει την ψυχική του ακεραιότητα.

Γενικά η πληγή συνδέεται με κάποια ιδιαίτερη ανάγκη που θεωρείται πάρα πολύ επικίνδυνη ή επίπονη στο να εκφραστεί. Αυτό θα μπορούσε να είναι μία ανάγκη για αυτονομία ή εξάρτηση, ανταγωνιστική προσπάθεια, οικειότητα, αναζήτηση του νοήματος στις πράξεις μας ή ανάγκη για αισθησιακή ικανοποίηση. Σε κάποιο σημείο, το άτομο έμαθε ότι αν δοκιμάσει αυτό το μέρος της φύσης του, είναι πιθανό να προκληθεί πόνος στο ίδιο ή σε άλλους. Έτσι παραμένει κρυμμένο κάτω από την επιφάνεια της συνείδησης.

Και ορισμένα άτομα συνδέονται με οτιδήποτε είναι κρυμμένο ή θαμμένο κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων. Η έλξη αυτή προς τη σκοτεινή πλευρά προέρχεται από τη σφοδρή τους επιθυμία να θεραπευθούν. Η θεραπευτική διαδικασία, όμως, περιλαμβάνει σταθερά πόνο και βάσανα για το άτομο που είναι πληγωμένο. Φτάνοντας στα σκοτάδια της ψυχής του προκειμένου να θυμηθεί το τραύμα, την απώλεια ή την προσβολή, αντιμετωπίζει εκείνο το κομμάτι του εαυτού του, που είναι πλήρες φόβου και ντροπής. Οι αρνητικές πλευρές πρέπει να διαχωριστούν και να αποβληθούν, τα επώδυνα αποτελέσματα να ενσωματωθούν στην προσωπικότητα του ατόμου και η κατασταλμένη λειτουργία να αποκατασταθεί στην πρέπουσα θέση της.
Ποιο, είναι το αποτέλεσμα όλου αυτού του βασανισμού και της θεραπείας; Η απάντηση είναι η δύναμη. Οτιδήποτε κάποιος φοβάται, έχει δύναμη πάνω του. Έχει δύναμη επειδή εξαντλεί την ενέργεια που ειδάλλως θα ήταν διαθέσιμη στο πρόσωπο αυτό.

Στη σκιά κείται η ζωτικότητά κάποιου, η ικανότητά του να ανοιχθεί συνειδητά στη δύναμη του έρωτα και να μετασχηματιστεί. Εάν κάποιος καταστέλλει τη σκιά, γίνεται συνεργός της καταστρεπτικής πλευράς του. Για να διαλύσει κάποιος τη δύναμη της σκιάς, λέει ο May, πρέπει να αναγνωρίσει αυτό που τον στοιχειώνει, όχι για να το εκδιώξει, αλλά για να το ενσωματώσει, επειδή στην πραγματικότητα αυτό αντιπροσωπεύει ένα στοιχείο που έχει απορρίψει από τον εαυτό του. Κάνοντας αυτό είναι σαν να παίρνει πίσω τη δύναμη που έχει κατευθυνθεί προς τα έξω και να αποκαθιστά έτσι σε λειτουργία αυτό που κατεστάλη μέχρι τούδε. Αυτό είναι η ενδυνάμωση.

Γενικά, αυτό απαιτεί να εγκαταλείψει το άτομο τον έλεγχο, να παραδοθεί στα συναισθήματα που προκύπτουν κατά την προσέγγιση του συμπλέγματος, να ανοίξει και να αγκαλιάσει την ουσία της εμπειρίας, να αποβάλλει τις αρνητικές καταστάσεις και τις άμυνες που αναπτύχθηκαν για να αποκρούσουν τον πόνο του αρχικού τραύματος και να ενοποιήσει το περιεχόμενο του τραύματος στη συνείδηση και τη μακροπρόθεσμη μνήμη του. Αυτό ρίχνει φως στην Σκιά.