Συναισθήματα

Τα συναισθήματα είναι δυνάμεις μεγάλης έντασης, αφού δεν καθορίζουν απλώς το πώς αισθανόμαστε, αλλά και το πώς σκεφτόμαστε και το τι αποφάσεις παίρνουμε.

Παρόλο που στην ψυχοθεραπεία -και όχι μόνο- συνιστάται να δίνουμε προσοχή στα συναισθήματά μας επειδή αντιπροσωπεύουν έναν βαθύτερο πυρήνα του εαυτού μας, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η δύναμή τους μπορεί να μας εκτροχιάσει. Τα έντονα συναισθήματα μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένες αποφάσεις και ενέργειες.

Τα συναισθήματα είναι μια πηγή πληροφοριών και μπορούν να λειτουργήσουν για τον καθένα μας αν μάθουμε να τα ελέγχουμε και να αξιοποιούμε την ενέργειά τους. Τα συναισθήματα αποτελούν πρωταρχική πηγή ενέργειας και κινήτρων και απαρτίζονται από διαφορετικά συστατικά, όπως συμπεριφορά, σκέψη, φυσιολογία, διανόηση και νόημα. Όλα τα συστατικά των συναισθημάτων μπορούν να αξιοποιηθούν για τη βελτίωση της ζωής μας.

Καθένας από εμάς είναι διαφορετικός στο τι ακριβώς διεγείρει τα συναισθήματά του.

Υπάρχουν κάποια βασικά βήματα που μπορεί να ακολουθήσει κανείς όταν έρθει αντιμέτωπος με ένα έντονο συναίσθημα.

1. Αιτία. Το πρώτο που έχει να κάνει κανείς είναι να εντοπίσει το ζήτημα ή γεγονός που προκάλεσε το έντονο συναίσθημα. Είναι απαραίτητο να διαχωρίσει κανείς τις πραγματικές αιτίες από τις αφορμές, κάτι που συχνά όμως είναι δύσκολο.

2. Σώμα. Ανατρέξτε νοερά σε όλο σας το σώμα και εντοπίστε το συγκεκριμένο σημείο και την ένταση των φυσικών αντιδράσεων που δημιουργούν τα συναισθήματά σας (πχ πονοκέφαλος, «πιάσιμο» στο σβέρκο, κλπ). Σε ποιο σημείο του σώματός σας αισθάνεστε τη φυσική αίσθηση του θυμού; Πώς την αξιολογείτε-θετικά ή αρνητικά;

3. Νους. Εντοπίστε τις σκέψεις που συνοδεύουν τα συναισθήματα και τις πεποιθήσεις που τα υποστηρίζουν. Ποιες σκέψεις προκαλούν τα συναισθήματά σας; Αξιολογήστε τον τρόπο με τον οποίο μιλάτε στον εαυτό σας και τις νοερές εικόνες που περνάνε από το μυαλό σας.

4. Πνεύμα. Καθορίστε ποιο κομμάτι του εαυτού σας αναδύεται περισσότερο από αυτό το έντονο συναίσθημα (το ανασφαλές εγώ σας;) και ποιο κρύβεται (το υγιές σας πνεύμα;). Διαλέξτε κάποιες από τις στρατηγικές για να εργαστείτε με τα συναισθήματά σας.

Διανοητική Ανατοποθέτηση

Αλλάζοντας τον τρόπο που βλέπετε κάτι, μπορείτε να μετατρέψετε τα αδύναμα σημεία σε ευκαιρίες για επιτυχία και νέα ανοίγματα. Έτσι, όταν είστε σε μια συναισθηματικά δύσκολη κατάσταση, μην επικεντρωθείτε μόνο στους κινδύνους ή σε απαισιόδοξες σκέψεις για το μέλλον, αλλά προσπαθήστε να εντοπίσετε τις ευκαιρίες. Ένας καυγάς, για παράδειγμα, δεν είναι η συντέλεια του κόσμου, αφού μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία να μάθει κανείς κάτι για τις σχέσεις και για το πώς διαφορετικοί άνθρωπο έχουν άλλο τρόπο να βλέπουν τα πράγματα και να διαχειρίζονται καταστάσεις.

Αντί λοιπόν να αντιστέκεται κανείς σε μια συναισθηματική επίθεση, μπορεί να αξιοποιήσει την ενέργειά της προς το να βρεθεί λύση. Σε συναισθηματικά φορτισμένες συγκρούσεις, οι άνθρωποι κάνουν τρία πράγματα: δηλώνουν έντονα τις θέσεις τους, επιτίθενται προς τις ιδέες του συνομιλητή τους και επιτίθενται στο συνομιλητή τους.

Συνήθως ο συνομιλητής μπαίνει στον πειρασμό να κάνει το ίδιο και να υπερασπιστεί τις ιδέες του απορρίπτοντας τις ιδέες του άλλου. Μια άλλη προσέγγιση, πολύ πιο αποτελεσματική, είναι να μην το πάρει κανείς προσωπικά, να παραμερίσει συναισθηματικά, να «ακούσει» την κριτική που υπάρχει στις απόψεις του άλλου και να την χρησιμοποιήσει με εποικοδομητικό τρόπο για να πετύχει τους στόχους του. Προκαλώντας την κριτική προκαλείται και κρυμμένες νέες ιδέες και συμβουλές.

Αν δείτε λοιπόν την κριτική ως επίθεση σε ένα πρόβλημα και όχι ως επίθεση προς εσάς τον ίδιο, αν κάνετε ερωτήσεις αντί για δηλώσεις και αν δε χάσετε την ψυχραιμία σας, τότε μπορεί να βρεθείτε στο κατώφλι νέων συνειδητοποιήσεων, γνώσεων, και προσωπικής δύναμης.